Ontwikkeling

Vorige week na een geweldige middag met drie andere dames, heb ik de diagnose meteen gesteld. Ik heb iets gemist in mijn ontwikkeling. Ik heb nooit vriendinnen gehad in mijn leven waar wij met ze allen alleen over de vrouwen dingen hadden. Zelfs in mijn jeugd had ik een gemengde groep vrienden, meer jongens dan meisjes. 

Als 15-jarigen onze gesprekken waren rondom de politiek, de wereld, filosofie en hoe we de wereld konden verbeteren. Haar, make-up of de mode waren nooit zelfstandige onderwerpen tussen ons. Alleen als het over de positie van de vrouwen in het maatschappij ging, waren ze genoemd als middelen met een rolversterkende effect. 

Onze acties waren niet zoals andere jonge mensen: naar de winkelcentrum gaan, sale spotten, sparen om een afspraak te maken met de beste kapster… enz. We hadden onze stamcafe` op een heuvel vlakbij onze school, of van ons meesten. We speelden volleybal daar, op het gras bij een klein hoekje van de cafe`. We maakten muziek, meestal liedjes van jaren 60-70, of alternatieve liedjes. We speelden “hide & seek”, hint, “catch me if you can” of andere spelletjes. De tuin en de heuvel waren erg groot. Ruimte zat! Het was altijd gezellig en leerzaam.

De cafe` was open voor de publiek in de zomer maanden, van eind april tot eind september. Gesloten gedeelte bleef altijd open voor ons. De winter cafe` was bedoeld voor de werknemers van de historische hamam (thermal bad), waarvan onze cafe` een onderdeel was. Ene keer bouwden we een oven van zand waarin wij aardappelen hebben gebakken en deelden met de mensen in de omgeving en de werknemers natuurlijk. De kinderen van de werknemers kregen gratis bijles van ons. Ze leerden ook heel veel alleen tussen ons te zijn. Andere keer hadden we een tuintje waar wij onze eigen groente gegroeid en natuurlijk deelden we de oogst gratis. Als wij in Nederland waren, hadden we zeker positieve aandacht gekregen met onze sociale projecten en permakultuur activiteiten. 

In Turkije was het ingewikkelder. We werden ouder en sommigen van ons zijn meer politiek actief geworden. Dan zag je wel eens een van ons die niet makkelijk kon lopen, of een andere met een grote blauwe oog na een avond of middag bij de politie. Ik kan nog steeds niet geloven dat de politie bang was van 17-jarigen, alsof wij met onze zandovens en filosofische praatjes twee keer zo groot voor onze lichaam, een revolutie konden maken of de “staat” in gevaar konden brengen. Mijn eerste vriendje kwam niet eens terug van zo een jongeren jacht. Hij is vermist verklaard. Daarna heb ik niet alleen de vrouwen praatjes gemist, maar ook wilde ik heel veel jaren geen vriendje meer hebben. 

Waarschijnlijk jongens van onze groep hebben ook iets gemist in hun ontwikkeling. Ze praatten nooit over auto’s of computers. Ze zouden ook geen rare opmerkingen over vrouwen maken. 

Het voelt heel erg goed om tussen vriendinnen te zijn. Ditjes & datjes, maar heel leuk! Levensverhalen en wijze woorden met een vrouwen energie. Oude gewoontes bleven stiekem ook doorgaan. We hebben wel naar een oud liedje geluisterd, toen wij over de zelfmoord van de stiefbroer hadden. Mijn resolutie voor het nieuwe jaar: Meer middagjes of avondjes met de vriendinnen.

Kam

Adnan Senses, een zigeuner zanger uit Bursa is kort geleden overleden. Ik wist niet eens dat hij uit Bursa was. Bursa is de stad waar ik vanaf mijn 9de tot 18de gewoond heb. Bursa is de stad die mij grotendeels gevormd heeft, totdat ik zelfstandig de wereld kon ervaren. 18 is best wel een jonge leeftijd als ik nu terugkijk. Toen was het gewoon.

Bursa is bekend met de beroemde zangers en zangeressen. Blijkbaar een muzikale stad. Zelfs de tribune van Bursaspor, de voetbal club van Bursa, klinkt altijd leuker dan alle anderen. De ritme blijft daar altijd hangen. Bursa is de stad van groen, blauw en wit en leuke liedjes. Groen van natuur, blauw van de zee en wit van de sneeuw op de berg. Liedjes van zigeuners, immigranten van Balkans, Joden en klassieke Turkse muziek. Het is ook bekend als de stad van homo’s, wat wel te horen is van de tegenovergestelde tribune tijdens de voetbal wedstrijden. Zelfs bekende zangers zoals Zeki Muren waren bekend met hun sexuale geardheid.

Bursa is een toeristische stad en onze grote familie woont niet in Bursa. In onze familie heb je drie soorten visite: Nummer 1: musea en culturele dingen bezoekers. Die zijn meestal geïnteresseerd in de geschiedenis van Bursa. Bursa was opgericht door Prusianen, was ooit de hoofdstad van de Ottomaanse Rijk en was de laatste stop van de Silk route. Er zijn talloze gebouwen of musea te zien. Tweede soort is geïnteresseerd in belangrijke mensen uit Bursa en willen de graf van hun zien. Die gaan naar de rustplaats van Zeki Muren bijvoorbeeld. En met zijn liedjes op de achtergrond op hem raki (Turkse drank) drinken. Zelfs ik heb zijn begraafplaats niet gezien. Derde soort van de familie gaan naar de restaurants, bars en cafés of winkelcentra. Er zijn natuurlijk combinaties.

Toen ik over de zigeuner zanger las, las ik ook dat hij uit Bursa kwam. Nog een beroemdheid uit Bursa dacht ik. Onbewust keek ik naar mijn kalender. Anderen waren bezig met een andere gesprek. “Ervaring is een kam die de natuur aan de mensen geeft wanneer zij kaal geworden zijn” las ik. Het schijnt een Belgische spreekwoord te zijn volgens mijn kalender. Ik heb een maandkalender en op elke maand er is een spreekwoord vanuit een andere land met een mooie beeld van hetzelfde land.

De Spaanse spreekwoord was niet bekend door de Spanjaard. Britse spreekwoord van maand februari was ook niet bekend door de Engelse. Helaas geen Turkse spreekwoord om de “waarheid” van de bron zelf te testen.

Belgische of niet, het maakte uiteindelijk niet zo veel uit. We raakten in discussie. Spanjaard en de Brit waren van mening dat de betekenis heel erg simpel was. Ervaring is waardeloos. Waarom moet je een kam hebben als je kaal bent? Wat moet je ermee?

De Turkse partij van het gesprek had een heel andere kijkje natuurlijk. “Wanneer” is een belangrijke woord hier. Het is niet “als jij kaal bent”. Dus, je had wel haar en je bent eenmaal kaal geworden. En, dat is een gegeven op dit moment. Dat verander je niet als je in het bezit bent van een kam. Je moet je focus niet op het “verloren voorwerp” te leggen. Je hebt een kam, dat is ook een gegeven.

Volgens de Turkse, met een kam heb je herinneringen, kun jij de momenten met je mooie haar koesteren en ook je kun je je kam lenen aan iemand met haar maar zonder een kam. Het is niet helemaal waardeloos om een kam te hebben wanneer je kaal bent geworden.

De Spanjaard heeft ook een beetje van mening verandert na de Turkse beïnvloed. Yes, influential skills! De Brit heeft meteen een foto van de maand december gemaakt om hem met een Belgische kennis te delen. “ Ale`” zei ik (de Turkse), “Ik hoop dat de Belgische kennis niet kaal is.” Geen enkele beroemdheid uit Bursa was kaal dacht ik ook meteen.